Wisselen tussen zomer- en wintertijd verstoort de biologische klok
De zomertijd gaat komend weekend weer in. Dat betekent dat de klok een uur vooruitgezet moet worden. Het wisselen van winter- naar zomertijd en weer terug kan grote gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Wat zijn die gevolgen en wat kunnen we doen om zo snel mogelijk te wennen aan de zomertijd?
Het is wetenschappelijk bewezen dat het permanent invoeren van onze wintertijd het beste is voor de volksgezondheid. Door het verzetten van de klok moet je biologische klok zich elke keer weer aanpassen, wat niet voor iedereen makkelijk is. Permanente wintertijd past het best bij ons dag-nachtritme en zorgt voor de minste verstoring van de slaap. Nog beter is de tijdzone van het Verenigd Koninkrijk, maar permanente wintertijd komt hier dicht bij in de buurt.
In de winter krijgen mensen meer ochtendlicht en in de zomer minder avondlicht. Voor onze biologische klok hebben we juist dat ochtendlicht hard nodig. De biologische klok zorgt onder invloed van licht voor ons 24-uursritme. Veel daglicht in de ochtend zorgt voor een wakker gevoel en een goed slaap-waakritme. Zonder licht in de ochtend verschuift de biologische klok naar een later tijdstip. Dit sluit niet aan bij onze werktijden, schooltijden en andere maatschappelijke verplichtingen, waardoor je slaaptekort op loopt.
Voldoende slaap
De biologische klok is essentieel voor een goede slaapkwaliteit, een goede slaapduur en voor een fit en uitgerust gevoel overdag. Voldoende slaap is op korte termijn belangrijk voor bijvoorbeeld leren, geheugen en de stemming. Op lange termijn is een goede nachtrust essentieel voor een gezond hart en gezonde bloedvaten, gezonde hersenen en een goed afweersysteem.
De Europese Commissie heeft de wens uitgesproken om de ‘zomer- en wintertijd-’schakelingen af te schaffen en alle lidstaten een vaste tijdinstelling te laten bepalen. Het voorstel ligt nu bij de lidstaten, die nog geen beslissing hebben genomen. In de tussentijd moeten we omgaan met de wissel tussen de zomer- en de wintertijd. Wat kunnen we zelf doen om zo snel mogelijk te wennen aan de zomertijd?
5 tips van de Hersenstichting
- Zorg voor voldoende daglicht overdag
Zorg dat je overdag, en vooral in de ochtend, lekker naar buiten gaat. Maak een ommetje in de ochtend en ga dicht bij het raam zitten als je werkt. Door het daglicht snapt je biologische klok dat de dag begonnen is. De aanmaak van melatonine wordt geremd, waardoor je minder slaperig bent en fit aan de dag kan beginnen. - Probeer ’s avonds licht te vermijden
Als het donker wordt, geeft je biologische klok je hersenen een signaaltje dat het avond is. Je maakt het hormoon melatonine aan, waardoor je langzaam slaperig wordt en makkelijk inslaapt wanneer je in bed ligt. Blijf niet te lang in het licht zitten, en zorg dat je hersenen in de avondmodus komen. Schermen weg, lichten gedimd en verduisterende gordijnen in de slaapkamer dus. - Ga op tijd naar bed
Zeker voor avondmensen is het verzetten van de klok naar zomertijd lastig. Als het normaal al moeilijk is om op tijd uit te bed te komen, dan is het als de wekker gevoelsmatig een uur eerder gaat nog lastiger! Zorg dan ook dat je niet te lang opblijft en ga op tijd naar bed. Zo kom je alsnog aan voldoende uren slaap. - Sta op tijd op
Om zo snel mogelijk in het nieuwe ritme te komen, is het belangrijk om dezelfde bedtijden aan te houden als daarvoor. Sta dus op hetzelfde tijdstip op als normaal, ook al is het gevoelsmatig een uur vroeger. Zo kom je zo snel mogelijk in het goede ritme. - Doe de SlaapChallange
Omdat de biologische klok in de puberteit verschuift, zijn pubers meer avondmensen. Zij hebben dan ook veel last van het verzetten van de klok. Wil je jouw kind helpen bij een betere nachtrust? Ga dan samen de SlaapChallenge aan!
Wil je meer weten over het belang van slaap voor je hersenen? Kijk dan op: Slaap – Hersenstichting
Bron: Hersenstichting