- Nederlanders zijn niet zo druk als zij misschien zelf wel denken: ze besteden ongeveer 6 uur per dag aan werk, huishouden, opleiding en gezin, zo’n 50 minuten minder dan gemiddeld in de onderzochte zestien landen.
- Moeders besteden in alle landen meer tijd aan de kinderen dan vaders, zo ook in Nederland. Wel besteden Nederlandse vaders een kwartier langer dan gemiddeld aan verzorgende taken. Dit is zelfs iets langer dan vaders in de Scandinavische landen.
- Nederlanders hebben dagelijks ongeveer vijf en half uur vrije tijd (het weekend meegerekend). Dat is een half uur langer dan gemiddeld in de overige landen.
- Nederlanders zijn gemiddeld anderhalf uur per dag onderweg. Dat is een kwartier langer dan gemiddeld en het langst van de inwoners van de zestien onderzochte landen.
- Nederland is bij uitstek een fietsland: wij zitten ruim een kwartier per dag op de fiets. Belgen en Duitsers fietsen gemiddeld slechts 5 minuten per dag en de inwoners van de andere onderzochte landen nog minder.
Dit zijn enkele bevindingen uit het rapport Nederland in een dag, Tijdsbesteding in Nederland vergeleken met die in vijftien andere Europese landen van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat op 14 oktober 2011 verschijnt. In het rapport gaan dr. Mariëlle Cloïn, dr. Carlijn Kamphuis, Marjon Schols MSc, drs. Annet Tiessen-Raaphorst en dr. Desirée Verbeek in op de manier waarop Nederlanders hun tijd besteden en op de verschillen en overeenkomsten met de inwoners van andere Europese landen. Het rapport is gebaseerd op tijdsbestedingsonderzoeken die volgens een vergelijkbaar ontwerp zijn uitgevoerd in zestien Europese landen, waaronder Nederland.
Nederland in een dag
Per etmaal besteden Nederlanders van 20-74 jaar gemiddeld ruim elf uur aan zaken als slapen, douchen en eten. Zo’n zes uur per dag gaat naar de taken met een verplicht karakter: onderwijs, betaald werk, het huishouden en de zorg voor kinderen. Aan het huishouden spenderen Nederlanders twee uur en drie kwartier per dag. Betaald werk neemt gemiddeld twee uur en veertig minuten in beslag. Dat lijkt weinig, maar het gaat hier volgens de Europese richtlijn om de tijdsbesteding van de bevolking van 20-74 jaar en om de gemiddelde tijdsbesteding voor een doordeweekse en een weekenddag. Bijna vijf en een half uur wordt dagelijks doorgebracht als vrije tijd. Tussen de locaties waar het dagelijks leven zich afspeelt, zijn Nederlanders anderhalf uur per dag onderweg.
Nederlanders besteden minder tijd aan verplichtingen
Nederlanders en Belgen besteden van de onderzochte landen de minste tijd aan verplichtingen: een kleine zes uur per dag. Noord-Europeanen besteden ongeveer een half uur per dag langer aan verplichtingen, Zuid-Europeanen zo’n 40 minuten langer en Oost-Europeanen zelfs ruim een uur langer. In de meeste landen besteden vrouwen meer tijd aan verplichtingen dan mannen, maar in Nederland zijn vrouwen juist een fractie minder druk dan mannen.
Ondanks de hoge arbeidsparticipatie besteden Nederlanders minder tijd aan betaald werk dan in andere landen, ook wanneer uitsluitend naar de 20-65 jarigen wordt gekeken Van de vrouwen van die leeftijd is gemiddeld op een doordeweekse dag 44% aan het werk. Hun werkdag duurt gemiddeld iets langer dan zes uur. In Zweden zijn op een doordeweekse dag beduidend meer vrouwen aan het werk (57%) en hun werkdag duurt gemiddeld ruim een uur langer. Mannen tussen de 20-65 jaar werken in Nederland op een doordeweekse dag iets minder dan acht uur per dag. In België, Duitsland en Noorwegen werken mannen iets langer, maar in het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland en de Oost- en Zuid-Europese landen duurt de werkdag van mannen gemiddeld (ruim) een half uur langer dan in Nederland.
Ook aan het huishouden besteden Nederlanders iets minder tijd, namelijk twee uur en drie kwartier tegenover ruim drie uur gemiddeld. Aan de kinderen besteden Nederlanders, samen met de Scandinaviërs, juist de meeste tijd. Nederlandse vaders besteden aan het verzorgen van kinderen (wassen, aankleden) twee keer zo veel tijd als mannen in de vergelijkingslanden, namelijk ruim een half uur per dag.
Ook in Nederland verschillen in de tijdsbesteding van vrouwen en mannen
In Nederland besteden vrouwen ongeveer 3,5 uur per dag aan het huishouden en mannen 2 uur. Alleen in Zweden en Noorwegen is het huishouden gelijkmatiger verdeeld tussen vrouwen en mannen dan in Nederland. In Spanje en Italië daarentegen besteden vrouwen tegen de 5 uur per dag aan het huishouden en mannen nauwelijks anderhalf uur.
Moeders besteden in al de onderzochte landen meer tijd aan de zorg voor kinderen dan vaders. Wel nemen Nederlandse vaders gemiddeld iets meer tijd voor de zorg voor de kinderen voor hun rekening dan vaders in andere landen. In Nederland en Scandinavië is de zorg voor kinderen tussen moeders en vaders het minst scheef verdeeld. Kinderzorg is ongelijker verdeeld in ons omringende landen, zoals België, Frankrijk en Duitsland. Net als bij het huishouden is de zorg voor kinderen vooral scheef verdeeld in Oost- en Zuid-Europa.
Nederlanders hebben redelijk veel vrije tijd
Nederlanders hebben dagelijks ongeveer vijf en half uur vrije tijd (het weekend meegerekend). Dat is een half uur langer dan gemiddeld in de overige landen. Noren, Belgen, Duitsers en Finnen hebben wat meer vrije tijd dan Nederlanders, Oost-Europeanen juist veel minder. Van de bijna vijf en half uur vrije tijd per dag van Nederlanders (het weekend meegerekend) gaat ruim een uur en twintig minuten naar ‘sociale’ activiteiten: sociale contacten, vrijwilligerswerk en mantelzorg. Nederlanders zijn op dit terrein net zo vaak of iets vaker actief dan de 20-74-jarigen in de andere landen, maar steken er wel minder tijd in.
Daarnaast hebben Nederlanders gemiddeld ruim vier uur per dag voor ontspanning. Dat is een klein kwartier langer dan in de andere landen. In het weekend is er gemiddeld een uur per dag langer tijd voor ontspanning dan op een doordeweekse dag. Televisiekijken neemt in alle landen het grootste deel van het ontspanningsbudget in beslag, gevolgd door lezen, sporten, buitenactiviteiten en uitrusten. Nederlanders ondernemen diverse ontspannende activiteiten zonder dat in die activiteiten afzonderlijk veel van de vrije tijd gaat zitten. Zo kijken veel Nederlanders wel naar de televisie, maar zitten zij zeker niet het langst voor de tv. Evenzo doen relatief veel Nederlanders aan sport, maar wel korter dan gemiddeld.
Nederlanders zijn veel onderweg
Veel Europeanen zijn dagelijks onderweg voor woon-werkverkeer, het doen van de boodschappen, het brengen en halen van de kinderen en voor vrijetijdsdoeleinden. Nederlanders reizen vaak en lang: het aandeel reizende mensen per dag is in Nederland met 92% het hoogst en in Frankrijk (72%) het laagst. Nederlanders zijn voor hun dagelijkse activiteiten gemiddeld anderhalf uur per dag onderweg, het langst van de inwoners van de zestien onderzochte landen.
Van alle reistijd van Nederlanders is de meeste tijd gemoeid met verplaatsingen voor vrijetijdsdoeleinden (41% van de totale reistijd), gevolgd door woon-werkverkeer (23%). Zelfs op doordeweekse dagen is men langer onderweg voor de vrije tijd dan voor woon-werkverkeer. Dat is niet alleen in Nederland, maar ook in de andere West-Europese landen en in Noord-Europa het geval. In Zuid- en Oost-Europese landen is dat alleen in het weekend het geval. Het imago van Nederland als fietsland is in dit rapport bevestigd: Nederlanders fietsen ruim een kwartier per dag, Belgen en Duitsers maar 5 minuten en de overige Europeanen nog minder.